Cây mây tự nhiên có mấy loại, đặc điểm và ứng dụng

Cây mây là tên gọi chung cho khoảng 600 loài cây, chủ yếu thuộc các chi Calamus và Daemonorops, thuộc họ Cau dừa (Arecaceae), phân họ Calamoideae. Phân bố tự nhiên thuộc các khu vực nhiệt đới của châu Á, châu Úc, châu Phi, trong đó có Việt Nam. Mây là lâm sản ngoài gỗ được sử dụng làm nguyên liệu cho sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ, đồ dùng trong gia đình (nội thất) như bàn, ghế, tủ, lưới mây mắt cáo hay giỏ đựng.

Đặc điểm hình thái

– Thân: Mây là loại cây dây leo, thân bò dài, có thể dài đến hàng chục mét (có loài lên đến 20m hoặc hơn). Thân mây đặc ruột (đây là điểm khác biệt lớn so với tre rỗng ruột), có độ bóng, bền dẻo và dễ uốn. Đường kính thân thường nhỏ, từ 0,5 cm đến 3 cm tùy loại. Thân có các đốt rõ ràng.

– Gai: Thân và lá mây thường có gai sắc nhọn.

– Lá: Lá của cây mây có hình dạng bản rộng, dạng phiến lá nhọn ở hai đầu. Kích thước của lá lớn, thường từ 30cm đến 60cm chiều dài và 10cm đến 20cm chiều rộng.

– Hoa: Cây mây có hoa đẹp và nổi bật, thường có hình ống dài và mở rộng từ ngọn hoa ở đỉnh thân. Hoa của cây mây có kích thước nhỏ, đường kính từ 5cm đến 10cm, và thường có màu sắc tươi sáng như đỏ, cam, vàng, trắng hoặc hồng. Hoa thường nở vào cuối mùa xuân đến đầu mùa hè, tùy thuộc vào loại cây cụ thể.

– Quả: Quả mây nhỏ, hình tròn, có lớp vảy đặc trưng bên ngoài. Một số loài mây cho quả có thể ăn được (như quả mây nước, quả mây rừng).

– Rễ: rễ của cây mây thường phát triển mạnh mẽ và rải rác trong lòng đất, giúp cây mây hấp thụ nước và chất dinh dưỡng. Các rễ chủ yếu phân cấp là rễ chùm và rễ thường, giúp cây mây cố định chặt vào đất và tăng cường khả năng chịu lực.

Cây mây tự nhiên có mấy loại?

Tùy theo đặc điểm và mục đích sử dụng, mây có nhiều loại, trong đó phổ biến nhất là:

• Mây nếp: Thân bóng đẹp, nhẹ, dẻo dai, ít đốt, thường dùng để làm bàn ghế, đồ thủ công mỹ nghệ xuất khẩu.
• Mây tẻ: Lá nhỏ, sợi mây có màu vàng mỡ gà, dẻo dai, thường được trồng nhiều ở một số tỉnh phía Bắc.
• Mây nước (mây vọt): Có giá thành rẻ hơn, thường dùng làm đèn, sọt, giỏ mây và các đồ trang trí.
• Mây song: Thân to, cứng hơn – dùng làm khung nội thất, bàn ghế.

Môi trường sống và sự phát triển

– Để chăm sóc cây mây, cần chọn địa điểm có đủ ánh sáng mặt trời và không bị che phủ bởi các cây lớn khác. Cung cấp một môi trường ẩm ướt và thoáng khí để cây mây phát triển tốt. Đồng thời, tạo điều kiện để cây mây có thể liên kết với cây chủ để tìm nguồn dinh dưỡng.

– Để duy trì sự phát triển của cây mây. Cần bảo vệ cây khỏi bị sâu bệnh tấn công bằng cách sử dụng thuốc trừ sâu và phòng chống các loại sâu bệnh. Đồng thời, cần giữ cho cây mây luôn trong môi trường ẩm ướt và điều chỉnh ánh sáng mặt trời để đảm bảo sự phát triển tốt của cây.

Ứng dụng của cây mây

• Sản xuất các mặt hàng mây tre đan tinh xảo: Bàn, ghế, sofa, giường, tủ, kệ, vách ngăn.
• Làm các vật dụng gia đình: Giỏ đựng, rổ, lẵng hoa, đèn trang trí.
• Sản xuất lưới mây mắt cáo: Ngành đan lát mây mắt cáo sử dụng các sợi mây được xử lý để đan thành lưới trang trí rất phổ biến trong những năm gần đây.
• Làm thực phẩm: Quả mây: Có thể ăn được (tùy loại), một số loại có vị chua ngọt, chứa nhiều chất xơ, vitamin A và kali, có lợi cho thị lực, tiêu hóa và tim mạch. Đọt mây (măng mây): Là một loại rau rừng được sử dụng làm món ăn đặc trưng ở một số vùng.
• Trong đời sống: Thân mây còn có thể được sử dụng làm gậy, roi…
• Mây không chỉ là một nguyên liệu quý mà còn là biểu tượng cho sự dẻo dai, bền bỉ, gắn bó mật thiết với văn hóa và đời sống kinh tế của người dân Việt Nam.

Lời kết

Cây mây có vai trò quan trọng trong bảo vệ môi trường và cộng đồng. Cây mây giúp cải thiện chất lượng không khí, điều tiết cân bằng nhiệt độ và làm giảm tiếng ồn. Đồng thời, việc trồng và bảo vệ cây mây rừng cũng giúp người dân tạo nên một môi trường sống xanh, lành mạnh và tuyệt vời hơn cho cộng đồng. Trên đây là chia sẻ của Cừ Tràm Huy Hoàng về những đặc điểm và ứng dụng của cây mây. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đem lại những kiến thức hữu ích dành cho quý độc giả.